Eén van de belangrijke rollen die koolstof heeft in de levende bodem is het regelen van de waterhuishouding. Koolstof, organisch materiaal zorgt er voor dat water beter kan indringen in de bodem en dat water langer wordt vastgehouden in de bodem. Dat lijkt wat tegenstrijdig, maar vult in de praktijk elkaar mooi aan.
Het organisch materiaal zorgt voor een fijne en poreuze bodemstructuur. In feite zijn dit fijne kanaaltjes in de grond die toelaten dat het water heel vlot zijn weg vind in de bovenste bodemlaag. De wortels van planten en de schimmels die actief zijn in de bodem zorgen er voor dat deze kanaaltjes gevormd worden. Ze zorgen voor een 3 dimensionale werking: het water kan van boven of van onderuit gemakkelijker bewegen. Maar ook zijwaarts kan het water zich gemakkelijk verplaatsen.
Daarnaast zorgen deze zelfde structuren en organische bodemdeeltje er voor dat door die fijne en poreuze structuur het water ook goed wordt vastgehouden. De fijne buisjes in de bodem geven aanleiding tot de “capillaire werking”. Dat is de fysische verklaring voor het opzuigeffect in fijne buisjes. Het komt er op neer dat er veel kleine oppervlaktes zijn waar water blijft aan kleven.
De video die ik hier bij gevoegd heb, toont in de praktijk wat het effect is van een regenbui op verschillende bodems. Je ziet een begroeide bodem (cover crops) met een hoog organisch gehalte. Daarnaast zie je een bodem waar de gewasresten als mulch zijn achter gebleven. En je ziet ook een onbeschermde bodem. De video toont heel goed de verschillende effecten:
- Het wegspoelen van het water dat valt. Hier moet je denken aan erosie van vruchtbare grond en het verliezen van voedingsstoffen en nuttige organismen bij een eenvoudige regenbui.
- De doorsijpelen van water in de bodem. Je kan zien hoe het water zijn weg zoekt. Bij het omdraaien van de bakken zie je duidelijk hoe het water zicht heeft gedragen in de verschillende bodems.
